“Je mag niet gebukt gaan onder de schuld”

Blij dat we elkaar eindelijk weer gewoon kunnen zien, zei mevrouw Brand. Die namens de Stichting Indië Monument Hardenberg de tientallen donateurs welkom heette op deze 23e donateursdag. “Het jaarverslag van 2019 had u in 2020 moeten horen en het verslag van 2020 stond, zoals u straks zult horen, voor maart van dit jaar gepland“. Zo begon vervolgens de secretaris van de stichting zijn verhaal. Want ook de stichting heeft haar activiteiten lange tijd met gebonden handen moeten uitvoeren. De herdenking van 2020 was een sobere met slechts enkele genodigden, maar de laatst gehouden herdenking op 15 augustus was gelukkig al bijna weer een normale herdenking. En de donateursdag die normaal in maart plaats vindt, was dit keer op zaterdag 16 oktober. Voorzitter Schottert vertelde dat de voor 2020 gemaakte plannen om een grote voorlichtingsdag te geven voor de scholen, weer uit de ijskast zijn gehaald en hopelijk nog voor het eind van het jaar kunnen worden gerealiseerd. Helaas hebben een aantal scholen die zich hadden aangemeld afgehaakt. Iets wat de stichting zeer betreurt, want het verhaal over de geschiedenis van Nederlands Indië moet worden verteld en wordt vaak vergeten. En dat het een boeiend verhaal is bleek op deze donateursdag maar weer eens toen na de pauze de heer Leen Scholten aan het woord kwam om zijn verhaal te vertellen. Deze inmiddels gepensioneerde geschiedenisleraar vervulde als commandant ziekendrager in Nederlands Indië zijn dienstplicht voor een periode van drieënhalf jaar. In eerste instantie had Leen zich aangemeld al vrijwilliger, maar werd afgekeurd. Toen hij daarna voor zijn dienstplicht werd opgeroepen en gekeurd, werd hij tot zijn verbazing goedgekeurd. Nederland had mensen, veel mensen, nodig om de verre reis over de oceaan te maken. Deze reis wordt prachtig uitgebeeld in het monument in het Indiëplantsoen, vertelde de heer Scholten. Zijn taak begon al in Nederland waar hij onder andere mensen moest ophalen die het niet zagen zitten om de dienstplicht zover van huis te vervullen. Ze werden met brancard van huis gehaald en naar de arts op de kazerne in Assen gebracht. Waar ze vervolgens op wonderbaarlijke wijze bleken genezen en naar buiten kwamen rennen. Ook ging Leen in op de ommekeer in zijn motivatie. Iets waar meerdere Indiëveteranen over mee konden praten. Want waar bijna iedereen dacht dat men de orde en rust ging herstellen in een voormalige kolonie, die na de bezetting van de Japanners in een machtsvacuüm waren terecht gekomen, bleek al snel dat de echte reden van het sturen van een zo grote troepenmacht anders was. Nederland had een groot economisch belang en wilde dit behouden. Leen Scholten noemde dit de grote politiek en maakte het verschil duidelijk met de “kleine politiek” waar zij als militairen mee kregen te maken. Daar waar hij meende op een terechte missie te zijn veranderde dit beeld naar een mission impossible. “Je mag niet gebukt gaan onder de schuld” gaf hij de toehoorders mee zoals hij dit ook vertelde aan soldaten die hiermee worstelden. De klas met donateurs luisterde aandachtig en kwam na afloop met vragen en verhalen, iets waar het bestuur en de heer Scholten in het bijzonder erg blij mee waren. De middag werd afgesloten met een inmiddels traditionele rijsttafel en men sprak de wens uit om elkaar in maart 2022 weer te zien voor de volgende reguliere donateursdag.